
„Odpowiedzialność” w Teatrze Powszechnym. Warszawa
Teatr Powszechny przygotował ostatnią premierę tego sezonu.
26 czerwca na Małej Scenie odbędzie się premierowy pokaz spektaklu
dokumentalnego „Odpowiedzialność” Michała Zadara. Przedstawienie opowiada o
sytuacji humanitarnej na polsko-białoruskiej granicy. Na scenie wystąpią: Maja
Ostaszewska, Barbara Wysocka, Piotr Głowacki/ Mateusz Janicki.
O spektaklu:
„Odpowiedzialność” konfrontuje widza z problem jaki ma
miejsce obecnie na granicy z Białorusią i mówi głośno o tym przed czym wielu
odwraca wzrok. Twórcy zadają pytania: czy doszło do bezprawnego naruszenia praw
człowieka w strefie stanu wyjątkowego na polsko-białoruskiej granicy, jeśli
tak, to jakie są tego konsekwencje dla życia i zdrowia osób, które w tej
strefie się znajdują, jaka jest za to odpowiedzialność prawna i kto ją ponosi.
Spektakl podzielony jest na 3 wątki: opowieść o losach
uchodźców, analiza odpowiedzialności prawnej za zaistniałą sytuację oraz
fragmenty Pasji według św. Mateusza J. S. Bacha.
Na scenie trójka aktorów opowiada historie podobne do tych,
które od zawsze opowiadamy w teatrze. Historie o sprawiedliwości, o walce racji
z racją, o wojnie, o władzy, o bohaterstwie i o śmierci. Tyle, że aktorzy nie
przeistaczają się w fikcyjne postaci i nie mówią ani o Danii, ani o Atenach.
Opowiadają o tym, co dzieje się teraz, co dzieje się w naszym państwie, w tym
roku. Odpowiedzialność jest historią kryzysu uchodźczego na białoruskiej granicy.
Wielu z nas, obywateli, zna fakty o śmierci, o głodzie, o brutalności i
bezradności, ale nie umiemy ułożyć z nich spójnej historii. Gdy ktoś pyta,
dlaczego państwo było w stanie przyjąć 2,5 miliona uchodźców na ukraińskiej granicy,
ale nie kilkanaście tysięcy na granicy białoruskiej — nie umiemy odpowiedzieć. Odpowiedzialność
opowiada historię jednej z ofiar - Issy Jerjosa, uciekającego ze zniszczonej
wojną Syrii, szukającego lepszej przyszłości w Europie. Oczekiwał tego, czego
Syria nie gwarantowała pokoju, praworządności i poszanowania praw człowieka,
możliwości pracy i poukładania życia. Zastał w Polsce ekstremalnie
zmilitaryzowaną strefę stanu wyjątkowego, gdzie uzbrojeni żołnierze wyszukują
bezbronnych ludzi w lesie i nie zadając pytań, zmuszają ich do powrotnego
przekroczenia granicy z Białorusią. Issa Jerjos umarł po polskiej stronie
granicy, w strefie stanu wyjątkowego. Ukrywał się przed funkcjonariuszami
państwa, w którego konstytucji czytamy, że poszanowanie przyrodzonej godności
człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi ma za swoją
niewzruszoną podstawę.
Odpowiedzialność opowiada o tym, jak powstała strefa stanu
wyjątkowego, kto ją utrzymuje i jakie prawa mogły zostać naruszone i czy
ktokolwiek będzie mógł w przyszłości odpowiedzieć za te naruszenia przed sądem.
Imię Issa to po polsku Jezus. Odpowiedzialność opowiada pasję Issy/Jezusa,
historię ostatnich dni przed jego śmiercią, oraz stawia pytanie o
odpowiedzialność, jaką ponoszą politycy - ci, którzy podejmują decyzje i ci,
którzy umywają ręce. Odpowiedzialność opowiada, co wydarzyło się w Polsce w tym
roku. – Informację pochodzą z notki prasowej.
Przedstawienie „Odpowiedzialność” powstało w ramach
współpracy CENTRALI, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Salam.Lab oraz Teatru
Powszechnego w Warszawie. Reżyser Michał Zadara pracował nad scenariuszem we
współpracy z osobami ze środowisk: akademickiego, prawniczego oraz teatralnego.
Analizę prawną konsultowali Jacek Dubois, Rafał Kozerski, Mikołaj Pietrzak,
Marta Górczyńska i Maciej Nowicki.